İran Devrimi veya İslam Devrimi olarak adlandırılan ve 1979 ‘da Ayetullah Humeyni ve saz arkadaslarının gerçekleştirdiği (daha doğrusu başarısız devrim girişimden sonra galeyana gelen halkın gerçekleştirdiği ayaklanmaya oturduğu yerden sahip çıkıp mollara rejimine doğru yönlendirdiği) devrim sonrasında şeriat cumhuriyeti rejimini benimsemiş günümüz İran ‘ı az çok biliyoruz.
Peki ya 1979 devrim öncesi İran nasıl bir yerdi?
Merak edenler için 1979 İslam Devrimi ‘nden Önce Modern İran Resimleri
Genç Delikanlılar
Sanki o yıllarda istanbulda çekilmiş gibi
ve Kadınlar
Eğer islam devrimi gerçekleşmese 1980 ‘de moda olan perma saç sanırım bu İranlı kadınlarında gözdesi olacaktı.
Sıradan bir gün
Sıradan bir gün, sıradan bir yaya geçidi. Kapalı ve açık insanlar bir arada ve çok mutsuz gözükmüyorlar.
Modern İran ’da Piknik
Bir grup arkadaş piknikte çekilmiş bir fotoğraf. Bir erkeğin 4 kadınla evlene bildiği günümüz İranında bu fotoğrafı gözünüzde ki versiyonu (sanki bir erkek üç eşini almış pikniğe gitmiş gibi) canlandırabilirsiniz.
Muhammed Rıza Pehlevi ve eşi Kraliçe Farah
Devrik Lider (son İran şahı) Muhammed Rıza Pehlevi ve ikinci eşi Farah
Bu resime İran demek zor değil mi
Sanki zamanın Avrupasından bir fotoğraf gibi
Okuluna giden gençler
Devrimden sonra en çok madur olan kadınlar kamusal ve sosyal alandan izole edilip tamamen eve hapsoldu fakat bir zamanlar bu durum çok farklıydı.
Arkadaşların hatıra fotoğrafı
Günümüzde molla Rejimiden kaynaklı mağdur kadınların sadece kadın olmalarından kaynaklı sayısız engeli vardır. Günümüzde bir kadının eşi ve yakın ailesi (babası, abisi, oğlu) dışında başka bir erkekle iletişim kurması söz konusu bile olamaz.
Modern İran ’da bir çocuk parkı
Bir hatıra fotografı olsa gerek
İslam devriminden sonra İran ’da giyim kuralları ve cezaları çok arttı. Ağır yaptırımlar sadece kadınların kapalı olması ile sınırlı değil ve günden güne yaptırımlar artıyor. Örneğin artık topuk sesinin çıkmasına dahi izin verilmiyor.
Modern İran da Plaj
İran ’da plajda çekilmiş bir fotoğraf, sıradan bir aile sıradan bir plaj
Plaj da çekilmiş başka bir fotoğraf
Şimdilerde bırakın mayo giymeyi bir kadının plajda bulunması denize girmesi bile yasak.
Ağır Abiler yeğenleri ile birlikte
O dönemler yurdum insanı diyebileceğimiz abiler ve sanırım yeğenleri ile bir hatıra fotoğrafı
Yaşıyorlarsa bu gençler şimdi çarşafla dolaşıyorlar
Eğer bu gençler hala yaşıyorlarsa ve bir şekilde devrimden kaçıp başka bir ülkeye sığınmadılar ise şimdi muhtemelen ellili yaşlarda siyah çarşaflar içerisinde dolaşıyor olmalılar.
Çalışan kadınlar
Malesef İslam devriminden sonra kadınların çalışmasını engelleyen birçok yasa çıkarıldı ve çoğu işlerinden ayrılmak zorunda kaldı
Kadınlar Akademik çalışmlarda yapıyordu
Devrimden sonra kadınların asıl görevi kocasına hizmet etmek ve mümkün olduğunca çok çocuk doğurmaktır.
Modern İran ’da ilkokul
Günümüzde kızların evlilik yaşının 16 ya düştürüğü İran ‘da bir zamanlar kızlı erkekli aynı sıralarda eğitim gören çocuklar.
Bando Takımı
O yıllarda bir bando merasim takımı, şimdilerde bir kadının sosyal hayatta hiç bir yeri olmaz, bırakın bando takımnda majör olmayı bu merasim geçidini izleyemez bile.
Şehirden bir görüntü
Bir zamanlar çekilmiş sıradan bir kaldırım fotoğrafı fakat günümüzde İran ’da kadınlar aynı anda yabancı erkeklerle aynı yoldan geçmenin günah olduğu varsayımı nedeniyle sırtları dönük olarak erkeklerin geçmesini bekleyip sonradan yollarına devam edebiliyorlar.
Modern İran ’da bir dergi kapağı
Photoshop değil gerçek 🙂 Bir zamanlar kadınlar İran dergilerinde kapak fotoğrafıda olabiliyodu.
Başka bir dergi kapağı
Günümüzde İran ’da böyle bir dergi kapağı hayal bile edilemez.
İranlı Kadınlar
Şimdilerde Kadınlar ahlak polisleri tarafından gün boyunca kontrol ve müdehale gerekirse derhal farklı şekillerde cezalandırılıyor.
Biraz daha eskiler
Diğer fotoraflardan biraz daha eskiye gidersek yine karşımızda modern bir İran var
Süreyya İsfendiyari Bahtiyari
İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin ikinci eşi.
Güzelliğiyle nam salmış, İsfahan doğumlu Süreyya İsfendiyari Bahtiyari, Paris’te yaşadığı yıllarda hayatını kaybetmiştir.
Farah Diba Pehlevi
Son İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin üçüncü ve son eşidir. 1980’de, eşi Muhammed Rıza Pehlevi’nin ölümünden sonra ABD’ye yerleşti.